Araştırma
- Antik DNA
- HAYVAN HÜCRE KÜLTÜRÜ LABORATUVARI
- BİTKİ GENOMİK ARAŞTIRMALAR LABORATUVARI
- DÜŞÜK BASINÇ ÜNİTESİ
- PROTEOMİK LABORATUVARI
- İNSAN HASTALIKLARINDA MOLEKÜLER TANI LABORATUVARI
- MAYA GENETİĞİ, TEKNOLOJİSİ VE GENOMİK ARAŞTIRMALAR LABORATUVARI
- BİYOİNFORMATİK ÇALIŞMA GRUBU
- BİTKİ BİYOTEKNOLOJİSİ LABORATUVARI
- GDO LABORATUVARI
- Moleküler Patoloji Araştırma Grubu
Araştırma Konuları
Arkeolojik kazılarda ve adli olaylarda ele geçen biyolojik materyallerden elde edilen DNA’lar geçmişe ışık tutmaktadır. Bu kapsamda yapılan Antik DNA (aDNA) çalışmaları disiplinler arası bir karaktere sahiptir. Arkeolojik kazılardan çıkartılan fosillerden (insan, hayvan, bitki vb) DNA izolasyonları gerçekleştirilmekte ve sonraki aşamalarda cinsiyet tayini ve biyoinformatik tabanlı polimorfizm çalışmaları yapılmaktadır.
Araştırma Grubu
İletişim
Doç. Dr. Ercan ARICAN : 0212 455 57 00 / 15119; earican@istanbul.edu.tr
Fen Fakültesi bünyesinde ilk kez 1992 tarihinde Prof. Dr. Avni Kuru tarafından temelleri atılan Hayvan Hücre Kültürü Laboratuvarı, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından 2007 yılında desteklenen bir araştırma projesi ile tümüyle yenilenerek Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde faaliyetlerine başlamıştır. Uluslararası kurallara göre yeniden düzenlenen Hayvan Hücre Kültürü Laboratuvarı birçok tez çalışmasının ve araştırma projesinin yürütüldüğü modern bir laboratuvar olarak hizmete devam etmektedir. Hayvan Hücre Kültürü Laboratuvarı zengin hücre koleksiyonu, gelişmiş donanımı ve yetişmiş araştırmacılarıyla birçok birime destek olmuş, danışmanlık yapar hale gelmiştir.
Araştırma Konuları
Başlıca araştırma konuları arasında çeşitli bitkisel ekstrelerin ve saf maddelerin sitotoksik etkilerinin incelenmesi, antioksidan ve antiviral aktiviteleri ile apoptotik etkilerinin değerlendirilmesi yer almaktadır. Hücre içi oksidatif stres ve hücresel moleküllerde (DNA, protein ve lipid) oksidatif stres sonucu oluşan hasarlar tespit edilmektedir. Biyolojik sistemlerde antioksidasyon ve detoksifikasyon mekanizmalarının aydınlatılmasına yönelik araştırmalar yürütülmektedir.
Laboratuvarın hücre koleksiyonunda HeLa, Vero, C6 glioma, NRK 52E, MDCK ve VHF93 hücreleri bulunmaktadır. Laboratuvarımızda hücre koleksiyonuna ek olarak virüs koleksiyonu da (İnfluenza ve Parainfluenza tip 2 virüsleri) yer almaktadır.
Laboratuvar Olanakları
– pH metre (Jenco)
– Masaüstü Santrifüj (Nüve, NF-400)
– Tüp karıştırıcı (Fisons)
– Masaüstü Mini Otoklav (Nüve, OT-012)
– Buzdolabı
– Karbondioksitli İnkübatör (HeraCell 240 ve HeraCell 150i, Thermo Scientific)
– Etüv (Nüve, FN-055)
– Laminar Flow (Class II, Bilser)
– Vakum Sistemi (Integra Vacusafe)
– Mikroskop (Prior)
– Invert Mikroskop (CK ve CK-31, Olympus)
Araştırma Grubu
- Prof.Dr. Nazlı ARDA
- Doç. Dr. Ali KARAGÖZ
- Araş.Gör.Dr. Evren ÖNAY UÇAR
- Araş.Gör.Dr. Murat PEKMEZ
- Recep DEMİRGAN (Doktora öğrencisi)
- Furkan BÖLÜKBAŞI (Yüksek lisans öğrencisi)
- Fulya Tuğba ARTUN (Yüksek lisans öğrencisi)
- Dilansu GÜNEYKAYA (Lisans öğrencisi)
- Kerem FİDAN (Lisans öğrencisi)
İletişim
Prof.Dr. Nazlı ARDA : 0212 455 57 00/15212, 15113; narda@istanbul.edu.tr
Doç. Dr. Ali KARAGÖZ : 0212 455 57 00/15116; sanicula@istanbul.edu.tr
Araş.Gör.Dr. Evren ÖNAY UÇAR : 0212 455 57 00/15117, 15107; evrenonay@istanbul.edu.tr
Araş.Gör.Dr. Murat PEKMEZ : 0121 455 57 00/15468, 15107; muratpekmez@hotmail.com
Projeler
BAP Projeleri
- “Hücre Kültürlerinde Oksidatif Stres Sonucu Oluşan Protein Karbonillerinin Florometrik ve Elektroforetik Analizi” (Proje No: 268/23082004, tamamlandı, Prof. Dr. Nazlı ARDA )
- “Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan DNA Hasarı/Onarımı Üzerine Viscum album Ekstresinin Etkileri” (Proje No: 1462, tamamlandı, Yürütücü: Yard. Doç.Dr. Ali KARAGÖZ)
- “Oksidatif Protein Hasarlarının Belirlenmesinde ve Antioksidan Aktivite Tayininde Proteomik Yaklaşım” (Proje No: 4120, devam ediyor, Yürütücü: Prof. Dr. Nazlı ARDA)
- “Sanicula europaea Ekstresinin Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan Hasarların Onarımı Üzerine Etkileri“ (Proje No: 22649, devam ediyor, Yürütücü: Dr. Evren ÖNAY UÇAR)
- “Glukotoksisite, Lipotoksisite ve Glukolipotoksisite Durumlarında Pankreatik Kök Hücreler, Asinar Hücreler ve Pankreatik Kanal Hücrelerinin Beta Hücrelerine Farklılaşma Mekanizmalarının Araştırılması“ (Proje No: 25275, devam ediyor, Yürütücü: Prof.Dr.Şehnaz BOLKENT)
- “Viscum album ekstrelerinin hücre kültürleri üzerindeki sitotoksik etkileri“ (Proje No: 27484, Devam ediyor, Yürütücü: Dr.Evren ÖNAY UÇAR)
TÜBİTAK Projeleri
- “Türkiye’de Yetişen Bazı Endemik Cephalaria Türlerinin Kimyasal İçeriklerinin Belirlenmesi, Ekstrelerin ve Tanımlanacak Bileşiklerin Antioksidan ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Araştırılması” (Proje no: 107T028, 2006-2010, Yürütücü: Prof.Dr.Süheyla Kırmızıgül)
- “Sıçan C6 Glioma Hücrelerinde KoenzimQ10 ve Beta-Karoten Uygulamalarının HSP27 Anlatımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi” (TÜBİTAK Öğrenci Projesi, tamamlandı)
- “KoenzimQ10 ve Beta-Karoten Uygulanan C6 Sıçan Glioma Hücre Hattında HSP70 Isı Şoku Proteinin Proteomik Analizi ” (TÜBİTAK Öğrenci Projesi, tamamlandı)
Doktora Tez Projeleri
- “Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan DNA Hasarları ve Zeytinyağının Koruyucu Etkisi” (tamamlandı) (Özlem EROL)
- “Glioma Hücrelerinde İndometasinin Meydana Getirdiği Moleküler Hasarlar Üzerine E Vitamininin Etkileri” (tamamlandı) (Murat PEKMEZ)
- “E Vitaminin Sıçan C6 Glioma Hücreleri Üzerindeki Apoptoz İndükleyici Etkisi” (tamamlandı) (Zeynep OKTAY)
- “Bazı Papaver Alkaloidlerinin Sitotoksik Aktivitelerinin Değerlendirilmesi” (tamamlandı) (Recep DEMİRGAN)
- “Hepatit B Virüsü ile İnfekte Hepatoselular Karsinoma Tanısı Konulmuş Hastalarda Belirteç Olarak mikroRNA’ların Değerlendirilmesi” (devam ediyor) (Recep DEMİRGAN)
- “Bazı Bitki Ekstrelerinin İn Vitro Antiviral Aktivitelerinin Değerlendirilmesi” (devam ediyor) (Furkan BÖLÜKBAŞI)
I. GRUP
Araştırma Konuları
Çeşitli biyolojik aktif sekonder metabolitlerin üretiminden sorumlu bitkisel sekonder metabolizmaya ait genlerin yapı ve işlevlerinin anlaşılmasına yönelik genomik analizler yapılmaktadır. Tıbbi kullanım açısından önemli bir çok sekonder metabolitin üretildiği fenilpropanoid metabolik yoluna ait anahtar enzim genlerinin genomik analizleri ile Türkiye endemiği bitkiler için hem biyosentez yolu aydınlatılması hem de bu metabolitlerin biyoteknolojik üretimleri için metabolizma mühendisliği alanında öncü çalışmalar gerçekleştirilmektedir.
Grubun, temel olarak ilaç ve kozmetik sektöründe kullanılan bitkilerin sektöre yönelik özelliklerini geliştirmek için yaptığı genomik çalışmalarla konu ile ilgili insan gücü yetiştirilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca indüklenmiş pluripotent hayvansal hücrelerin kök hücrelere (ipsc) dönüşmesinde etkili olan metilasyon mekanizmalarının bitkisel sistemlerle karşılaştırmalı genomik analizi çalışmaları Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi ile ortaklaşa yürütülmektedir.
Prof. Dr. Şule Arı yönetimindeki Bitki Genomik Araştırmaları Laboratuvarı aynı zamanda Prof. Dr. Nermin Gözükırmızı yönetimindeki Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarında model bitkilerle aktif olarak doku kültürü çalışmalarını da sürdürmektedir. Bu çalışmalar kapsamında aşırı toplama ve olumsuz çevre koşulları ile sayıları azalmakta olan ve özellikle tıbbi kullanımı olan maddelerin üreticisi olan Türkiye için endemik bitkilerin hücre, doku ve organlarının kültürlenmesi, sentetik tohum üretiminde kullanılan somatik embriyolarının in vitrokoşullarda üretimi yapılmaktadır.
Araştırma Grubu
Prof. Dr. Şule ARI
Araş. Gör. Dr. Neslihan TURGUT KARA
Araş. Gör. Özgür ÇAKIR
MSc. Deniz GÜRLE (Doktora öğrencisi)
MSc. Eyyüb İBRAHİMİ (Doktora öğrencisi)
İletişim
Prof. Dr. Şule ARI : 0212 455 57 00/15108, sari@istanbul.edu.tr
Projeler
– Astragalus chrysochlorus‘da Selenosistein metiltransferaz Geninin Kantitatif Analizi (BAP-26494) Yürütücü Dr. Özgür Çakır, Yard. Araştırıcı Prof. Dr. Şule Arı, Yard. Araştırıcı Dr. Neslihan Turgut-Kara
– Function alanalysis of transcription factors regulating flavonoid biosynthesis in the model plant Arabidopsis thaliana, Bielefeld University, Chair of Genome Research Project, Project No: 32100203, Konuk Araştırıcı Dr. Neslihan Turgut-Kara
– Astragalus chrysochlorus‘ta Fenilalanin amonyak-liyaz (PAL) ve Sinnamat 4-hidroksilaz (C4H) genlerine ilişkin genetik analizler (BAP-3640) Yürütücü Dr. Neslihan Turgut-Kara, Yard. Araştırıcı Prof. Dr. Şule Arı, Yard. Araştırıcı Dr. Özgür Çakır
– Astragalus chyrsochlorus’da Selenyum Birikimine İlişkin Moleküler Çalışmalar (BAP-1509) Yürütücü Dr. Özgür Çakır
– Astragalus chrysochlorus’da Selenosistein Metiltransferaz Geninin Moleküler Analizi (BAP-624/26042007) Yürütücü Prof. Dr. Şule Arı, Yard. Araştırıcı Dr. Neslihan Turgut-Kara, Yard. Araştırıcı Dr. Özgür Çakır
– Astragalus chrysochlorus’da Fenilpropanoid Metabolik Yoluna İlişkin Genomik Analizler (BAP-T-615-17032005) Yürütücü Dr. Neslihan Turgut-Kara
– Kimyasal Kültürleme Koşullarının Astragalus chrysochlorus Hücre Süspansiyon Kültürleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi (T-107/11112002) Yürütücü Dr. Özgür Çakır
– Astragalus Türlerinde Doku Kültürü Çalışmaları (BAP-T-947/06112000) Yürütücü Dr. Neslihan Turgut-Kara A Comparative Study on Callus Induction, Plant Regeneration and Chromosomal Variations from Different Explants of Barley (Hordeum vulgare).
– NATO Scientific Affairs Division Science for Stability Programme. Biotechnology-Establishment and Promotion of New Biotechnological Techniques in Turkey. NATO-TU Biotechnology. Subproject 1.2 Grant no.842.
– Salvia amplexicaulis’in Doku Kültürü ve Doğal Materyallerinin Kimyasal İçeriklerinin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu, 1094/010598.
– Bazı Tıbbi Bitkilerin Biyolojik Aktivitelerinin ve Doku Kültürü Koşullarının Araştırılması” İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu, 1339/280799.
II.GRUP
Araştırma Konuları
Arpa (Hordeum vulgare L.)’da polimorfizm, doku kültürü, gen transferi tekniklerinin geliştirilmesi, Fusarium spp. ‘nin patojenik ve endofit ırklarında varyasyon analizleri yapılmaktadır. Ek olarak, grup bir araştırma projesi kapsamında ülkemizdeki elit varyeteleri ve yabani hatları (Hordeum spontaneum L.) içeren germplazmda kuraklık ve tuzluluk stresine dayanıklılık seviyelerini belirlemektedir. Fizyolojik ve morfolojik testlerin yanı sıra, gen anlatımı ve allelik varyasyon (HRM) üzerinde çalışılmaktadır.
Araştırma Grubu
Doç. Dr. Filiz GÜREL
Araş. Gör. Cüneyt UÇARLI (Doktora öğrencisi)
Elif ÇEPNİ (Doktora öğrencisi)
Feyza TUFAN (Doktora öğrencisi)
Sevilay DİKME (Y. Lisans öğrencisi)
Süleyman ÇAPUTLU (Y. Lisans öğrencisi)
Nazareth POYRAZ (Y. Lisans öğrencisi)
Süheyla MUŞ (Y. Lisans öğrencisi)
Dr. Qasim SHADİD (Doktora sonrası araştırmacı)
İletişim
Doç. Dr. Filiz GÜREL : 0212 455 57 00/15472; filiz@istanbul.edu.tr
Projeler
– Monokotil bitkilerde transformasyon çalışmaları. TÜBİTAK-BAYG Proje No: TBAG-1404 2000-2001: Agrobacterium VirE2 proteininin bitkilerde nukleusa taşınması. İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu Projesi 1370/081299.
– Transgenik arpa (Hordeum vulgare L.) üretimi amacıyla çeşitli hedef dokuların rejenerasyon etkinliğinin belirlenmesi. BAP 619/15122006.
– Biyodizel endüstrisi atıksularının fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemlerle arıtılabilirliğinin incelenmesi TÜBİTAK- ÇAYDAG Proje No: 108Y039 .
– Arpa (Hordeum vulgare L.) transformant bitkilerinin moleküler analizi. BAP 4104 (Acil İhtiyaç Projesi) .
– Türkiye’de doğal olarak yetişen bazı Stachys cretica alttürlerinin sekonder metabolitleri ile antibakteriyel ve anti QS aktiviteleri yönünden araştırılması. BAP 3784 .
– Yerli arpa genotiplerinde abiyotik stres toleransıyla ilişkili genlerin klonlanması ve fonksiyonel analizleri. BAP 4712 .
– A Comparative Study on Callus Induction, Plant Regeneration and Chromosomal Variations from Different Explants of Barley (Hordeum vulgare).
– NATO Scientific Affairs Division Science for Stability Programme. Biotechnology-Establishment and Promotion of New Biotechnological Techniques in Turkey. NATO-TU Biotechnology. Subproject 1.2 Grant no.842.
– Salvia amplexicaulis’in Doku Kültürü ve Doğal Materyallerinin Kimyasal İçeriklerinin Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu, 1094/010598.
– Bazı Tıbbi Bitkilerin Biyolojik Aktivitelerinin ve Doku Kültürü Koşullarının Araştırılması. İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Araştırma Fonu, 1339/280799.
– Yerli arpa genotiplerinde abiyotik stres toleransıyla ilişkili genlerin klonlanması ve fonksiyonel analizleri. İÜ Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi BAP No. 4712. (2010-2013) Filiz Gürel (Yürütücü), Y. Doç. Dr. Semian Karaer, Emre Yörük, Cüneyt Uçarlı.
– Endophytes in Biotechnology and Agriculture, FA COST Action FA1103 (European Cooperation in Science and Technology) Tübitak Proje No. 111O835 (2012-2015).
III.GRUP
Bitki doku kültürü ve bitki biyoteknolojisi alanında yurdumuzda yetiştirilen ve ticari öneme sahip arpa varyeteleri (Tokak 157/37, Bornova, Kaya vb) ile çalışmalar yapılmaktadır. In vitro arpa bitkilerinin yetiştirilmesi, tuz ve kuraklık etkisinde bırakılan arpa bitkiciklerden protein izolasyonu ve antioksidan enzim aktivite tayini, stres toleransından sorumlu genler ve bu genlerin anlatım profillerinin belirlenmesi bu alanda gerçekleştirilen çalışmalar arasındadır. Çalışmalar Bölüm alt yapısında çeşitli laboratuvarlarda bulunan aşağıdaki cihazlar kullanılarak gerçekleştirilmektedir.
Araştırma Grubu
Doç. Dr. Gülruh ALBAYRAK
MSc. Özlem DİKEN (Doktora öğrencisi)
MSc. Emre YÖRÜK (Doktora öğrencisi)
İletişim
Doç Dr. Gülruh ALBAYRAK: : 0212 455 57 00/15134; gulruh@istanbul.edu.tr
Laboratuvar olanakları
Laboratuvarımızda temel genomik ve transkriptomik çalışmaları için gerekli altyapı olanakları bulunmaktadır.
– Distile su cihazı
– PCR cihazları
– Çalkalamalı etüv
– pH metre
– Yatay ve dikey elektroforez sistemleri ve güç kaynağı
– Dizileme elektroforezi
– Hava akımlı steril kabin
– Sıcaklık ve ışık kontrollü büyütme kabini
– Masaüstü santrifüj
– Soğutmalı santrifüj
– Su banyosu
– Gerçek zamanlı PCR cihazı
– Yatay ve dikey jel sistemleri
– Jel görüntüleme cihazı
– Spektrofotometre
– Çeker ocak
– Ultrasonikatör
– Diğer temel laboratuvar ekipmanları
Projeler
– Albayrak G. Tuz ve kuraklık stresi etkisindeki arpa (Hordeum vulgare l.) bitkisinde moleküler analizler, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, Tez Projesi, Proje No: T-958/06102006, Danışman(06/2006-06/2008)
– Albayrak G. Tuz ve kuraklık stresi etkisindeki arpa (Hordeum vulgare L.) bitkisinde toleranstan sorumlu transkripsiyon faktörlerinin nicel analizi, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, YADOP, Proje No: 6932/10022010, Proje Yürütücüsü (02/2010-11/2011)
– Yörük E. Transgenik arpa (Hordeum vulgare L.) üretimi amacıyla çeşitli hedef dokuların rejenerasyon etkinliğinin belirlenmesi, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, Normal Kapsamlı Proje, Proje No: 619/15122006, Yardımcı Araştırmacı (12/2006-04/2009)
Dünya dışındaki gezegenlerin atmosferinin keşfine yönelik çalışmalar arttıkça, biyolojik sistemlerin bu çevre koşullarına verdikleri tepkiler daha iyi anlaşılmaktadır. Bu bilgiler ışığında, bitki fizyolojisi ve gelişimi üzerine etkili olduğu bilinen farklı atmosferik basınç sistemleri geliştirilmiştir. Mars ve ay üzerinde seraların kurulması fikri ile birlikte düşük atmosfer basınç mühendisliği ve bununla birlikte sistem kurulumunun zorluğu ortaya çıkmıştır. Düşük basınç sistemleri ilk olarak Birleşik Devletler İnsan Uzay Programları çerçevesinde denenmiş ve düşük basıncın yapısal ve fizyolojik etkilerinin azaltılabilmesi için özel araçlar geliştirilmiştir. Örneğin, Merküri, Gemini ve Apollo araçları, uzaydaki astronotlar için saf oksijen ile 34 kilo paskal (kPa) basınç oluşturacak şekilde üretilmiştir. Ancak mekik ve uzay istasyonu Alpha, genellikle normal basınca (101 kPa) yakın basınçta, EVA ise 70 kPa basınçta çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Skylab ise 34 kPa (%70 O2 / %30 N2gaz karışımı) basınç oluşturacak şekilde üretilmiştir. İnsanların 30-40 kPa basınçtan daha az seviyelerde yaşayamadıkları buna karşın bitkilerin 5-10 kPa gibi düşük basınçlarda yaşayabilme yeteneklerine sahip oldukları saptanmıştır. Bitkilerin O2, CO2 ve total gaz basıncında meydana gelen değişimlere uyum sağlayabildikleri bulunmuştur. Ayrıca bitkilerin düşük basıncı tolere edebildikleri gibi, bu koşullarda büyümede artış, verimlilik ve meyve depolayabildikleri gibi etkisi de bilinmektedir.
Düşük Basınç ünitesinde; farklı organizmaların (bakteri, maya, bitki, hayvan, insan) farklı basınç ve atmosfer şartlarında verdikleri cevaplar moleküler düzeyde incelenmektedir.
Laboratuvar Olanakları
- Bilgisayar Kontrollü Düşük Basınç Kabini
- Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü laboratuar altyapısı
Sorumlu Araştırmacı
Doç. Dr. Ercan ARICAN
İletişim
0212 455 57 00 / 15119
Proteomik laboratuvarı, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde 2010 yılında, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenen 4120 no.lu proje kapsamında kurulmuş, TÜBİTAK projeleriyle desteklenmiş sofistike cihazları ve alt yapı yatırımlarıyla birçok bilimsel araştırma, lisansüstü eğitim ve tez çalışmalarında kullanılan bir analiz laboratuvarıdır.
Proteomik laboratuvarının kuruluş amacı, moleküler biyolojinin önemli bir kısmını oluşturan protein çalışmalarında uluslararası standartlarda sofistike cihazlar ve yeni yöntemler kullanarak, nitelikli ve kapsamlı bilimsel araştırmalar yapmak ve bu alanda söz sahibi olmak, ayrıca çok sayıda lisansüstü öğrenci yetiştirerek hem üniversitemize hem de ülkemize bu alanda çalışabilecek yetkin araştırmacılar kazandırmaktır.
Araştırma Konuları
Bu laboratuarda çeşitli biyolojik kaynaklardan (insan, hayvan, bitki ve mikroorganizma) elde edilen materyallerde proteom analizi yapılmaktadır. Stres proteinleri ve oksidatif protein hasarları proteomik tekniklerle belirlenmektedir. Çeşitli enzimlerin aktiviteleri ölçülmekte, polipeptidlerin elektroforetik ve kromatografik ayırımı gerçekleştirilmektedir.
Laboratuvar Olanakları
– pH metre (Inolab)
– Isıtıcılı Manyetik Karıştırıcı (Heidolph)
– Terazi (Precisa)
– Hassas Terazi (Adam)
– İzoelektrik Odaklama Cihazı (Protean IEF Cell, Bio-Rad)
– Soğutmalı Santrifüj (Sigma 3-30K)
– Western Blot Sistemi (Semi-Dry Blotter, Bio-RAD)
– Tüp karıştırıcı (Velp Scientifica)
– Dikey Elektroforez Sistemleri (Bio-Rad, ATTO)
– Ultrasonik Su Banyosu (Wise Clean)
– Tube Roller (Vural Medikal)
– Plate Shaker (Heidolph Unimax 1010)
– Molecular Imager ChemiDoc XRS System (Bio-Rad)
– Spektrofluorometre (Biotek FLX-800)
– Jel Görüntüleme Sistemi (GS-800 Calibrated Densitometry, Bio-Rad)
– Protein Saflaştırma Cihazı (Profinia, Bio-Rad)
– Jel Kurutma Sistemi (Clever Scientific)
– Otomatik Elektroforez Sistemi (Experion, Bio-Rad)
– Derin dondurucu
– Buzdolabı
– HPLC (Schimadzu)
– Qubit Spektrofluorometre (Invitrogen)
Araştırma Grubu
- Prof.Dr. Nazlı ARDA
- Doç. Dr. Ali KARAGÖZ
- Araş.Gör.Dr. Evren ÖNAY UÇAR
- Araş.Gör.Dr. Murat PEKMEZ
- Zelal Adıgüzel (Doktora öğrencisi)
- Ömer Kaçar (Doktora öğrencisi)
- Vildan Yıldız (Doktora öğrencisi)
- Farinaz Jafari Ghods (Doktora öğrencisi)
- Umut Büyük (Doktora öğrencisi)
- Zeynep Oktay (Doktora öğrencisi)
- Demirhan Çetereisi (Yüksek lisans öğrencisi)
- Şahin Taş (Yüksek lisans öğrencisi)
- Osman Ünal (Yüksek lisans öğrencisi)
İletişim
Prof. Dr. Nazlı ARDA : 0212 455 57 00/15212, 15113; narda@istanbul.edu.tr
Araş.Gör.Dr. Evren ÖNAY UÇAR : 0212 455 57 00 / 15117; evrenonay@istanbul.edu.tr
Projeler
BAP Projeleri
“Hücre Kültürlerinde Oksidatif Stres Sonucu Oluşan Protein Karbonillerinin Fluorometrik ve Elektroforetik Analizi” (Proje No: 268/23082004, tamamlandı, Yürütücü: Prof. Dr. Nazlı ARDA)
“Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan DNA Hasarı/Onarımı Üzerine Viscum album Ekstresinin Etkileri” (Proje No: 1462, tamamlandı, Yürütücü: Yard. Doç.Dr. Ali KARAGÖZ)
“İstanbul Park, Bahçe ve Korularındaki Bazı Ağaç Polenlerinin Alerjenitesinin ve İmmunohistokimyasal Özelliklerinin Araştırılması” (Proje No: 3063, Devam ediyor, Yürütücü: Prof.Dr. Suna Büyüköztürk)
“Oksidatif Protein Hasarlarının Belirlenmesinde ve Antioksidan Aktivite Tayininde Proteomik Yaklaşım” (Proje No: 4120, tamamlandı, Yürütücü: Prof. Dr. Nazlı ARDA)
“Sanicula europaea Ekstresinin Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan Hasarların Onarımı Üzerine Etkileri“ (Proje No: 22649, devam ediyor, Yürütücü: Dr. Evren ÖNAY UÇAR)
“Glukotoksisite, Lipotoksisite ve Glukolipotoksisite Durumlarında Pankreatik Kök Hücreler, Asinar Hücreler ve Pankreatik Kanal Hücrelerinin Beta Hücrelerine Farklılaşma Mekanizmalarının Araştırılması“ (Proje No: 25275, devam ediyor, Yürütücü: Prof.Dr.Şehnaz BOLKENT)
“Schizosaccharomyces pombe’de hücre içi fosforilasyonun gösterilmesi“ (Proje No: 20423, devam ediyor, Yürütücü: Yard.Doç.Dr.Bedia Palabıyık)
TÜBİTAK Projeleri
“Süt Serumu Proteinlerinin ve Hidrolizatlarının Antioksidan, Antiviral ve Antimikrobiyal Aktivitelerinin Belirlenmesi ve Yapısal Özelliklerinin Aydınlatılması” (Proje no: 104S507 (SBAG-2972), tamamlandı, Yürütücü: Prof.Dr.Süha YALÇIN)
“Aerobik Granül Çamur Yapısı ve Stabilitesinin İncelenmesi” (Proje No:107Y137, tamamlandı, Yürütücü: Yard.Doç.Dr Gülsüm YILMAZ)
“Türkiye’de Yetişen Bazı Endemik Cephalaria Türlerinin Kimyasal İçeriklerinin Belirlenmesi, Ekstrelerin ve Tanımlanacak Bileşiklerin Antioksidan ve Antimikrobiyal Aktivtelerinin Araştırılması” (Proje no: 107T028, 2006-2010, Yürütücü: Prof.Dr.Süheyla KIRMIZIGÜL)
“Sıçan C6 Glioma Hücrelerinde KoenzimQ10 ve Beta-Karoten Uygulamalarının HSP27 Anlatımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi” (TÜBİTAK Öğrenci Projesi, tamamlandı)
“KoenzimQ10 ve Beta-Karoten Uygulanan C6 Sıçan Glioma Hücre Hattında HSP70 Isı Şoku Proteinin Proteomik Analizi ” (TÜBİTAK Öğrenci Projesi, tamamlandı)
Doktora Tez Projeleri
“Oksidatif Stres Uygulanmış Schizosaccharomyces pombe’de Protein Oksidasyonuna Karşı Antioksidanların Koruyucu Etkisi”, İsmail HAMAD (tamamlandı)
“Viscum album Ekstresinin C6 Sıçan Glioma Hücrelerinde Stres Proteinlerinin Anlatımı Üzerine Etkisi”, Evren ÖNAY UÇAR (tamamlandı)
“Hücre Kültüründe Oksidatif Stres Sonucu Oluşan DNA Hasarları ve Zeytinyağının Koruyucu Etkisi”, Özlem EROL (tamamlandı)
“Glioma Hücrelerinde İndometasinin Meydana Getirdiği Moleküler Hasarlar Üzerine E Vitamininin Etkileri”, Murat PEKMEZ (tamamlandı)
“İnsan Torasik Aortik Anevrizmalarında Oksidatif Stresle İlişkili Gen Anlatımlarının İncelenmesi”, Zelal ADIGÜZEL (devam ediyor)
Yüksek Lisans Tez Projeleri
“E Vitaminin Sıçan C6 Glioma Hücreleri Üzerindeki Apoptoz İndükleyici Etkisi”, Zeynep OKTAY (tamamlandı)
“Sarı Pas Enfeksiyonuna Direçli Buğday (Triticum aestivum L.)’da Proteomik Analizler”, Cihan İNAN (tamamlandı)
“İstanbul’daki Ak Dut (Morus alba L.) ve Mavi Atlas Sediri [Cedrus atlantica (Endl.) Carr. Cv. Glauca] Polenlerinin Allerjenik Proteinleri”, Demirhan ÇETEREİSİ, (devam ediyor)
“İstanbul’daki Akdeniz Servisi (Cupressus sempervirens L.) ve Sabin Ardıcı (Juniperus sabina L.) Polenlerinin Allerjenik Proteinleri”, Şahin Taş (devam ediyor)
Fetal genomik analiz yöntemleri ile doğum öncesi tanı çalışmaları konusunda yoğun araştırmalar yapılan laboratuvarımızda fetal fizyoloji aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Mikroarray teknolojisi ile non-invasif (girişimsel olmayan) doğum öncesi tanı konulabilecek genetik hastalıklar araştırılmaktadır. Genetik kökenli hastalıkların tanı ve tedavisine yönelik moleküler genetik analizler yürütülmektedir. Özellikle preeklampsi gibi gebelik komplikasyonlarında tanı koyulabilecek yeni moleküler belirteç bulma araştırmaları devam etmektedir. Moleküler tanı laboratuvarı genomdaki polimorfizm çalışmaları ile spor ve egzersiz bilimine katkı sağlamaya çalışmaktadır.
Yard.Doç. Dr. Tuba GÜNEL
0212 455 57 00 / 15473
gunel@istanbul.edu.tr
Araştırma Konuları
Bu laboratuvarda,ilaç aktif maddelerinin hedef ve aktivitelerinin belirlenmesinde, ağır metal metabolizmasıyla ilişkili hastalıklar,yaşlanma ve kanser araştırmalarında model organizma olarak kullanılanSchizosaccharomyces pombe ırkı kullanılmaktadır.
Ayrıca bu organizmada glukoz baskılanması ve oksidatif stres yanıtı metabolizmaları aydınlatılmaya çalışılmaktadır. Ökaryotik bir model organizma olan Schizosaccharomyces pombe mayasında glukozun algılanması, hücre içine taşınması, sinyal iletimi ve stres yanıt yolaklarının araştırılması bir taraftan, hem global düzeyde transkriptom analizi ile hem de GZ-PZR tekniği kullanılarak hedef genlerin ekpresyon analizleriyle, diğer taraftan da biyokimyasal tekniklerin kullanımıyla gerçekleştirmmektedir. Bu çalışmaların yanısıra, laboratuvarımızda oksidatif stres ve ısı şokuna karşı depo karbonhidratlarının sentez ve yıkım hızları araştırılmasının yanında, aynı koşullarda, tiamin metabolizması ile ilgili genlerin transkripsiyon analizi de yapılmaktadır. Ayrıca, glukoz algılamada rol oynayan genin ve glukozun hücre içine alınmasında rol oynayan genlerin yapısal ve transkripsiyon düzeylerinde analizleri gerçekleştirilmektedir.
Laborutavar Olanakları
– Ökaryotik hücre sayım cihazı
– Hücre parçalama aletleri
– Jel görüntüleme sistemleri
– Çalkalamalı etüvler
– UV ile sterilizasyonu sağlanan çalışma kabini
Araştırma Grubu
- Yard. Doç. Dr.Semian KARAER UZUNER
- Yard. Doç. Dr.Bedia PALABIYIK
- Araş. Gör. Dr. Çağatay TARHAN
- Araş. Gör. Merve YILMAZER
- Medet TAN (Yüksek lisans öğrencisi)
- Ümit Yaşar KINA (Yüksek lisans öğrencisi)
- Ahmet AKÇAY (Yüksek lisans öğrencisi)
- Uğur Emre ACAR (Yüksek lisans öğrencisi)
İletişim
Yard. Doç. Dr.Semian KARAER UZUNER : 0212 455 57 00/15108; semka@istanbul.edu.tr
Yard. Doç. Dr.Bedia PALABIYIK : 0212 455 57 00/15467; bediag@istanbul.edu.tr
Projeler
– Mayada süperoksit dismutaz enzimine özgü çinko taşıyıcı proteinlerin araştırılması
– Schizosaccharomyces pombe‘de hücresel yaşlanma üzerine çalışmalar
– Glukoz Metabolizması ile Oksidatif Stres Yanıtı İlişkisinin Schizosaccharomyces pombe‘nin Glukoz Baskılamasına Dirençli İnvertaz Mutantlarında Araştırılması, İ.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Yürütücü Sekreterliği.
– Schizosaccharomyces pombe İnvertaz Mutantlarında Glukoz Sinyali İle Oksidatif Stres Arasındaki İlişkinin Genom Boyutunda Araştırılması, İ.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Yürütücü Sekreterliği.
Schizosaccharomyces pombe’de Glukoz Baskılaması ve Stres Yanıt Yolaklarının Araştırılması, TÜBİTAK-TBAG, Proje No: 211T178.
Biyoinformatik genel olarak biyolojik problemlerin çözümünde bilişim teknolojilerinin kullanılması olarak tanımlanabilir. En dar tanımı ile genomik dizileri destekleyen biyolojik veritabanlarının oluşturulması ve işletilmesi, en geniş tanımı ile de mevcut tüm bilgisayar uygulamalarının biyolojik problemlerin çözümünde kullanılması olarak anlaşılır.
Biyoinformatik modern biyolojinin iki temel bilgi akışını kapsar:
1. Genetik bilgi akışı: Bir organizmanın DNA’sı incelenerek özelliklerinin belirlenmesinden, incelenen bu organizma türünün oluşturduğu toplulukların karakteristik özelliklerine kadar olan bilgi akışı. Elde edilen DNA bilgisi tekrar genetik havuzun tanımlanması için kullanılır.
2. Deneysel bilgi akışı: Biyolojik olaylar gözlenerek elde edilen bilgi, açıklayıcı modeller ile tarif edilir, daha sonra bu modellerin doğruluğu yeni deneyler ile test edilir.
Son yirmi yılda temel biyolojik araştırmaların klinik tıp uygulamaları ve klinik tıp bilgi sistemleri üzerindeki etkisi daha da belirleyici olmuş ve bugün yeni kuşak epidemiyolojik, tanı, teşhis ve tedavi amaçlı modüllerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Biyoinformatik çalışmalar temel bilimsel araştırmalara yönelik görünmekle beraber önümüzdeki on yıl içinde klinik bilişim için vazgeçilmez olacaktır. Örneğin hastaların medikal formlarında giderek artan bir sıklıkla DNA dizilim bilgileri yer almaya başlayacaktır. Bugün ABD‘de bazı sigorta şirketleri, risk primleri belirlenirken mevcut genetik tarama test sonuçlarını talep edebilmektedir.
Biyoinformatik çalışma grubu; Maya (S. cerevisiae ve S. pombe) genomunda farklı DNA yapılarının (Z-DNA, G-Quadruplex vb) araştırılması ve ilgili yapılar ile gen fonksiyonları arasındaki etkileşimlerin belirlenmesi çalışmalarını yürütmektedir. Model organizma olması nedeniyle, özellikle S. pombe genomundan elde edilecek bu bilgiler; hayvan ve insan moleküler çalışmaları (kanser, apoptoz, sistem biyolojisi vb) için yeni yaklaşımlar sunacaktır. Çalışma grubu ayrıca, bitkilerde biyoinformatik destekli moleküler markır belirleme konusunda da çalışmalar yapmaktadır.
Proje: S. pombe genomunda Z-DNA oluşumlarının web tabanlı programlar aracılığıyla saptanması.
Biyoinformatik Çalışma Grubu
- Doç. Dr. Ercan Arıcan
- Y.Doç. Dr. Bedia Gemici Palabıyık
- Araş. Gör. Dr. Neslihan Turgut Kara
- Araş. Gör. Dr. Çağatay Tarhan
- Araş. Gör. Dr. Özgür çakır
- Araş. Gör. Semih Ekimler
- Neşe Akçay (Doktora öğrencisi)
- Ebru Kanımdan (Yüksek Lisans öğrencisi)
Araştırma Konuları ve Projeleri
- Bazı pestisidlerin farklı organizmalardaki mutagenik etkileri (TÜBİTAK, Grant No: TBAG 515)
- Mutation experiments on barley tissue culture ( The Research Foundation of İstanbul University, Science 181-212/030186)
- Trakya bölgesine uygun yüksek verimli arpa hatlarının ıslahı (TÜBİTAK; Grant No: TBAG 623)
- A comparative study on callus induction, plant regeneration and chromosomal variations from different explant of barley (Hordeum vulgare L.) (NATO-TU Biotechnology, Subproject 1.2.2. Grant No: 842)
- Kağıtlık hammadde nitelikleri biyogenetik olarak geliştirilmiş olarak kavak klonlarının üretimi (SEKA, 2001 )
- Sorgum bitkisinin biyoteknolojik yöntemlerle ıslahı (MSG, 1998)
- EUREKA, Cerealstresstol -1322 (1999)
- Bitki Biyoteknolojisi, 62-1 001, TÜBİTAK, Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Araştırma Enstitüsü.
- Paulownia elongata’ nın doku kültürü sistemlerinin optimizasyonu, mikroüretimi, 62-2-002, TÜBİTAK, GMBAE-Teknogen
- Pamuğun biyoteknolojik yöntemlerle ıslahı, TÜBİTAK, GMBAE-Türk Tekstil Vakfı.
- Arpa (Hordeum vulgare L.) ‘de kuraklık ile ilgili dizilerin Tanımlanmasında Moleküler Markır ve Flouresanin situ hibridizasyon uygulamaları İ. Ü. Araştırma Fonu, 1676
- Brassinosteroidlerin Pamukta Embriyonik Doku Oluşumu ve Lif Gelişimi Üzerine Etkileri. İ.Ü.Araştırma Fonu 163/15012004.
- Brassinosteroid etkisinde bırakılan bitki doku kültürlerinde sitogenetik çalışmalar. İ.Ü. Araştırma Fonu 618/15122006.
- Arpa doku kültüründe epigenetik çalışmalar. İ. Ü. Araştırma Projeleri, YÖP projesi. No. 2970. 2008-
- Arpa doku kültürü ve Regenere Bitkilerde Transposon Analizi, İ. Ü. Araştırma Projeleri, 2011-
- Kolşisin ve Amiprophos methyl’in arpa gelişimine etkileri, İ.Ü. Araştırma Projeleri-28581, 2012-
Yukarıda belirtilen proje destekleri ile sırası ile Prof.Dr. Emine Bilge ve Prof.Dr. Güler Temizkan tarafından sürdürülen Bitki Genetiği çalışmalarının devamı olarak Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümünde Moleküler Biyoloji, Bitki Biyoteknolojisi Laboratuarlarının %80 oranında alt yapısı yürütücüsü olduğu ulusal, uluslararası ve endüstriyel proje destekleri ile kurulmuştur. Bu desteklerden ayni zamanda TÜBİTAK, GMBAE’nin de bitki biyoteknolojisi laboratuarlarının kurulmasında da katkılar sağlanmıştır. Bu olanaklarla danışmanlığında ulusal ve uluslararası 17 doktora tezi ve 20’nin üzerinde yüksek lisans tezi tamamlanmıştır. Düzenli yapılan kurslarla Üniversite ve Devlet Kurumlarından (Örn. Tarım Bakanlığı) çok sayıda araştırıcıya eğitim ve öğretim olanakları sağlanmıştır. Lisans öğrencilerinin bitirme projeleri bir kısmı da bu olanakları kullanmaktadır. Lisansüstü çalışmalarda danışmanı olduğu öğrenciler arasında 10’un üzerinde öğretim üyesi yurtiçi ve yurt dışı değişik üniversite ve kurumlarda görev yapmaktadır. Grubun 70 Uluslarası, 15 Ulusal yayın, 2 Uluslararası Kitap Bölüm Yazarlığı, 3 Ulusal Kitap Bölüm yazarlığı ve çok sayıda Ulusal ve Uluslarası Kongre katılımı vardır. Yurdumuzda BİTKİ BİYOTEKNOLOJİSİ konusunda öncü araştırma gruplarından biridir.
Laboratuvar Olanakları
Kurulmuş olan laboratuvarda Moleküler Biyoloji, Bitki Biyoteknolojisi alanlarında doku kültürü, gen transferi, nükleik asit analizi ve sitogenetik temel ve uygulamalı çalışmalarını gerçekleştirebilecek olanaklar bulunmaktadır.
– Laminar flow 3 adet
– PCR çalışma kabini 1 adet
– Su banyosu 2 adet
– Işık mikroskobu 3 adet
– Floresan temelli mikroskoplar 2 adet
– Otoklav 2 adet
– pH metre 1 adet
– Etüv 1 adet
– Çalkalamalı etüv 1 adet
– PCR cihazı 2 adet
– Real-time PCR 1 adet
– Masaüstü santrifüj 4 adet
– Sterilizatör 1 adet
– Bitki büyütme kabini 2 adet
– Vorteks karıştırıcı 1 adet
– Isıtıcı blok 1 adet
– Jel görüntüleme sistemi 1 adet
– Mikrotom 1 adet
– Nanodrop 1 adet
– Azot tankı 1 adet
– Yatay ve dikey elektroforez sistemleri 2 adet ve güç kaynağı
– Mikropipet vb. temel ekipmanlar
Araştırma Grubu
Bölümde bulunan Prof.Dr. Nermin Gözükırmızı haricindeki 3 öğretim üyesi kendisinin yüksek lisans ve doktorada danışmanlığını yaptığı kişilerdir. Bu öğretim üyelerinin ayrı araştırma grupları ve çalışma alanları da bulunmaktadır.
- Prof. Dr. Nermin GÖZÜKIRMIZI/
- Prof. Dr. Şule ARI
- Prof. Dr. Filiz GÜREL
- Yard.Doç. Dr. Neslihan TURGUT KARA
- Araş. Gör. Dr. Dr.Özgür ÇAKIR
- Araş. Gör. Dr. Dr.Aslıhan TEMEL
- Araş. Gör. Cüneyt UÇARLI (Doktora öğrencisi)
- Araş. Gör. Kaniye ŞAHİN (Doktora öğrencisi)
- Araş. Gör. Sevgi MARAKLI (Doktora öğrencisi)
- 10 Doktora ve 10Yüksek lisans öğrencisi de çalışmalara katkılar sağlamaktadır.
İletişim
Prof.Dr.Nermin GÖZÜKIRMIZI : 0212 455 57 00/15111; nermin@istanbul.edu.tr
Prof.Dr.Şule ARI : 0212 455 57 00/15108; sari@istanbul.edu.tr
Prof.Dr.Filiz GÜREL : 0212 455 57 00/15472; filiz@istanbul.edu.tr
Son yıllardaki çalışma alanı genomdaki hareketli elementler üzerine yoğunlaşmıştır. Bu çalışmalarda yalnız bitki materyali değil ayni zamanda insan materyali üzerine de araştırmalar yaparak yayınlar gerçekleştirilmektedir. Bunun yanısıra bitki hormonlarından Brassinosteroidlerin çeşitli stres faktörlerini (tuzluluk ve ağır metal vb.) düzeltici etkileri konusunda çalışmalar sürdürülmektedir. Bu çalışmaların bitki biyoteknolojisi alanındaki çalışmalara katkılar sağlaması beklenmektedir.
Yürütülmekte olan projeler hakkında bilgi
Laboratuvarın ana projesi (Prof.Dr.Nermin Gözükırmızı):
Arpa doku kültürü ve Regenere Bitkilerde Transposon Analizi (5501No.lu) İ. Ü. Araştırma Projeleri
Projenin amacı arpa bitkisinde biyoteknolojik çalışmalarda (gen aktarım çalışmalarında) istenmeden oluşan varyasyonları genetik ve epigenetik düzeyde araştırmak ve bu varyasyon etmenlerini tanımlamaktır. Sadece bu proje kapsamında başlangıcında itibaren 7 yayın yapılmış ve bir adet uluslarası kitap bölümü yazılmıştır.
Projede Yürütücü: Prof. Dr. Nermin Gözükırmızı
Dr.Aslıhan Temel
Dr. Sibel Yılmaz
Dr.Gönül Kartal
MSc.Sevgi Maraklı Yardımcı araştırıcılar olarak çalışmaktadır. Bu araştırıcıların doktora projeleri de bu ana proje kapsamındadır.
Dr. Yılmaz Kaya ise UTM/Malezya ile Bölümümüz işbirliğinde Tütün bitkisine dehalogenaz E geninin aktarılarak herbisid direçli bitkiler eldesi konusundaki doktora çalışmalarının gen aktarım kısmını Bitki biyoteknolojisi laboratuvarlarında gerçekleştirmiştir.
MSc. Aykut Demirkan; tuz stresi altında yetiştirilen arpa bitkilerinde genetik ve epigenetik analizler konulu tez çalışmasını yeni tamamlamıştır.
MSc. Mehrab Guliev ; insanda endogen retrovirus H ile çalışmalar gerçekleştirmiştir.
MSc. Kaniye Şahin’in; insan’da yaşlanma ile ilgili genlerde genetik ve epigenetik analizler konulu doktora çalışması da bu laboratuvarlarda gerçekleşmektedir.
Bölümümüzdeki diğer bitki çalışanları ve öğrencileri bu olanaklardan yararlanmaktadır.
Yaptığımız çalışmalar doğada olmazsa olmaz canlılar olan ve tüm canlıların var olmasını sağlayan bitkileri daha iyi tanımak ve onları topluma kullanıldıkları her alanda örneğin; gıda, ilaç, kağıt sektörü vb. daha verimli kılmak üzere ve bu konularda insan gücünün yetişmesi amacı ile gerçekleştirilen çabalardır.
Bunun yanısıra insanda genetik ve epigenetik polimorfizm çalışmaları da gerçekleştirmekteyiz.
Grupta bulunan doktora sonrası araştırıcıların kendi adına getotoksisite ve sitotoksite temelli projeleri ile lisans üstü öğrencilerin tez çalışma projeleri bulunmaktadır.
İstanbul Üniversitesi’nin insan sağlığı ve çevre bakımından son derece önemli olan ve yasal düzenlemelerle zorunlu kılınmış GDO’lara ilişkin analiz çalışmalarında yer alması hem zengin bilimsel alt yapısı ve akademik gücü hem de topluma hizmet anlayışı nedeniyle kaçınılmazdır.
GDO laboratuvarı, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji Bölümü’nde 2008 yılında genetiği değiştirilmiş organizmalardan bitkilerle çalışmak ve GDO tanısı yapmak üzere Prof. Dr. Şule ARI tarafından kurulmuştur. Laboratuvarda, moleküler biyoloji, genetik mühendisliği, bitki biyoteknolojisi yöntemlerinin uygulanması konusunda yetkin araştırıcılar tarafından halen marketlerde satılmakta olan çeşitli gıdalarda DNA düzeyinde GDO analizleri ve tanısı başarıyla gerçekleştirmektedir. Laboratuvarın akreditasyon sürecinin tamamlanmasıyla üniversitemiz gıda güvenliği alanında kamuya hizmet verebilir hale gelecektir.
Laboratuvarda işlenmiş (bitkisel unlar, bisküvi, cips, sos, salça, çerez, bebek mamaları vb.) ve işlenmemiş (tohum, meyve, gövde, kök, yaprak vb.) gıda maddeleri ve yemlerde GDO analizleri, geleneksel ve gerçek zamanlı PCR yöntemleri kullanılarak DNA düzeyinde
- Yabancı gen taraması
- Yabancı genin miktar tayini
- Yabancı genin tiplendirilmesi
biçiminde yapılmaktadır.
1- Laboratuvar olanakları:
Laboratuvarın moleküler tanı yöntemlerinden DNA düzeyinde uygulamaların yapılabilmesi için gerekli olan donanımı (deiyonize saf su cihazı, PCR cihazı, jel sistemleri, santrifüjler vb.) İstanbul Üniversitesi Araştırma Fonu tarafından destekli araştırma (Proje No:624/260407) ve lisansüstü tez projelerinden (Proje No: 10728, Proje No: 19510) sağlanmıştır.
2- Çalışma grubu:
- Prof. Dr. Şule ARI
- Araş Gör. Dr. Neslihan TURGUT KARA
- Araş. Gör. Özgür ÇAKIR
3- Projeler, faaliyetler, yayınlar:
Laboratuvar olanakları kullanılarak 3 yüksek lisans, 2 bitirme projesi tezi yapılmıştır.
“Türkiye’deki İşlenmiş Soya Ürünlerinde Kalitatif ve Kantitatif GDO Tanısı ve Transgen Analizi”, Yüksek Lisans Tezi, Danışman Prof. Dr. Şule ARI
Münevver Merve Yılmaz (2012)
“Mısır İçeren Gıda ve Yem Çeşitlerinde Genetiği Değiştirilmiş Organizma (GDO)’larla İlgili Genetik Analizler” Yüksek Lisans Tezi, Danışman Prof. Dr. Şule ARI
Sinan Meriç (2012)
“Mısır Kökenli Gıdalarda Yabancı Gen Taranması” Yüksek Lisans Tezi, Danışman Prof. Dr. Şule ARI
Didem Öztürk (2011)
“Marketlerden Alınmış Soya Ürünlerinden DNA İzolasyonunun Optimizasyonu ve PZR ile GDO Tanısı”, Danışman Prof. Dr. Şule ARI
Gözde Yaşayan, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Bitirme Projesi, 2008
“Marketlerden Alınmış Soya Ürünlerinden DNA İzolasyonunun Optimizasyonu ve PZR Uygulaması ile Genetiği Değiştirilmiş Organizma Tanısı” Danışman Prof. Dr. Şule ARI
Funda Akıncıoğlu, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Bitirme Projesi, 2008
Faaliyet:
GDO Laboratuvarı çalışma grubunun İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi (BİYOGEM) ve Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü ile ortaklaşa “GDO Tanısı 2012 Sempozyum ve Uygulamalı Kurs” u 12-15 Haziran 2012 tarihlerinde düzenlemiştir.
Sempozyuma ülkenin dört bir yanındaki üniversiteler, araştırma merkezleri ile ağırlıklı olarak gıda analiz laboratuarları olmak üzere özel ve kamu kuruluşlarından 120 kadar kişi ile öğrenciler katıldı.
Sempozyumda BİYOGEM Müdürü Prof. Dr. Şule Arı “Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar”, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nermin Gözükırmızı “Türkiye’de Transgenik Bitki Teknolojisinin Gelişimi”, BİYOGEM Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Filiz Gürel “GDO Üretiminin Küresel Boyutu”, Biyogüvenlik Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hakan Yardımcı “Biyogüvenlik Kanunu ve AR-GE Uygulamaları”, TÜBİTAK MAM Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Araştırıcısı Doç. Dr. Tijen Talas Oğraş “Transgenik Bitkiler ve Risk Analizi”, Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Dr. Samim Saner “GDO’lar ve Gıda Güvenliği”, BİYOGEM Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Sema Birler “Transgenik Hayvanlar ve Klonlama Teknolojisi”, Ekim AŞ. Üretim Müdürü Uzm. Haluk Camcı “GDO Tanısında Akredite Yöntemler” başlıklı konuşmalarını yaptılar. Katılımcıların GDO konusunda alanında en yetkin ağızlardan en güncel bilgileri alma fırsatı buldukları Sempozyum, üç gün süresince Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü laboratuarlarında verilen uygulamalı GDO tanısı kursu ile devam etti.
Genetiği değiştirilmiş organizmaların, küresel üretimlerinin, ülkemizde ve dünyadaki yasal düzenlemelerin masaya yatırıldığı sempozyumda, biyogüvenlik yasa tasarısı, transgenik hayvanlar, bitki biyoteknolojisinin ülkemizdeki gelişimi ve durumu ile gıda güvenliği konuları ele alındı ve tartışıldı.
Sempozyumdan çıkan önemli sonuçlar ve yankıları:
- BİYOGEM ev sahipliğinde ilki gerçekleştirilen biyogüvenlik ve gıda güvenliği kavramlarının akademik ortamlarda tartışılmasının ve “GDO Tanısı 2012 Sempozyumu” nun GDO ile ilgili gerçeklerin akademik çalışmalar kaynak alınarak ve objektif olarak kamuoyuna aktarılmasına aracı olmasının önemi.
- GDO’lar sadece tarım ürünleri değil, bakteri, virüs, maya ve hayvanlar olabilir ve her birinde üretim yapılacak şekilde tasarlanabilirler.
- Türkiye’deki GDO’ların durumu 26 Eylül 2010’da yürürlüğe giren “Biyogüvenlik kanunu” ile düzenlenmiştir. GDO ve ürünlerinin Biyogüvenlik Kurulu’ndan onay alınmaksızın piyasaya sürülmesi yasaktır. Kurul kararlarını kamu ile paylaşmaktadır (http://www.tbbdm.gov.tr/Home.aspx). Bugüne kadar aralarında 3 soya, 17 mısır, 6 pamuk, 3 kolza, 1 şeker Pancarı, 1 patates ve 2 mikroorganizma olmak üzere toplam 32 çeşide onay verilmiştir (Bu sayılar güncellenebilir). Buna göre halkın sıklıkla tükettiği meyve ve sebzeler GDO ürünleri değildir, ancak hazır gıdalar ve katkı maddeleri (Soya yağı, tokoferol, lesitin, emilsüferler, süt, sos vs.) GDO’lar dan köken alabilir. Bunun başlıca nedeni endüstriyel bitkiler olan mısır ve soya’da biyoteknolojik ıslah yöntemlerinin artışıdır. Kısmen büyük ve küçükbaş hayvan yemlerinde GDO’lu mısır tüketimi söz konusudur. Türkiye’deki bugüne kadar besin zincirinde GDO takibi populasyon düzeyinde bir çalışma ele alınarak yapılmamıştır.
- Pek tartışılmayan ancak bir o kadar önemli olan bir konuda çevresel risklerdir. Çevresel risk, GDO’lu tohum trafiğini “denetleyebilme”’den sonraki en önemli konudur.
13-15 Haziran 2012 tarihlerinde gerçekleştirilen tanı kursunda ise GDO kökenli gıdaların teşhisinde kullanılan en son moleküler yöntemler katılımcılara uygulamalı olarak gösterilmiş ve kurs sonunda İ.Ü. BİYOGEM tarafından sertifika verilmiştir.
Çalışma grubunun GDO’lara ilişkin yayınlanmış makale, poster, kitap çevrisi, kurs kitabı, röportaj vb. yayınları:
- Neslihan Turgut-Kara ve Sule Ari (2010) The optimization of voltage parameter for tissue electroporation in somatic embryos of Astragalus chrysochlorus (Leguminosae). African Journal of Biotechnology 9(29): 4584-4588.
- F. Gürel, E. Arican, N. Gözükirmizi and Ş. Ari (2011). Recent molecular tools for detecting transgenic events in genetically modified (GM) crop products. Scientific Research and Essays 6(24): 5091-5099.
- S. Ari, O. Çakir (2008). Detection of genetically modified soy in processed foods sold commercially in Turkey. by PCR-based method. Book of Abstract, 1st Global conference on GMO Analysis.s: 55. 1st Global conference on GMO Analysis, 24-27 June, 2008, Villa Erba, Como, İtalya.
- GDO Tanısı 2012: Uygulamalı Kurs Kitabı (2012). Şule Arı, Editör. Düzenleyen Kuruluş: Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Araştırma ve Uygulama Merkezi (BİYOGEM), İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, Biyoteknoloji ve Genetik Mühendisliği Araştırma ve Uygulama Merkezi (BİYOGEM)13-15 Haziran 2012.
Bitki Biyoteknolojisi ve Genetik: İlkeler, Teknikler ve Uygulamalar (2012). Çeviri Editörleri: Hüseyin Avni Öktem, Meral Yücel, 2012. Bölüm 8. Transgenik Bitkilerle İlgili Genler ve Özellikler. Ş. Arı, D. Gürle, 193-216. Nobel AKADEMİK Yayıncılık ve Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.ISBN: 978-605-133-182-9.
Plant Biotechnology and Genetics. Principles, Techniques and Applications. Ed. C. Neal Stewart, Jr. John Wiley and Sons Inc. 2008.
Ş. Arı. Düşman bildiğimiz dost GDO’lar. 6 Haziran 2011, Reform gazetesi röportajı.
Ş. Arı (2012). İ.Ü. BİYOGEM’den GDO Sempozyumu, İstanbul Üniversitesi Haber Ajansı, 27 Şubat 2012 yayını.
Ş.Arı (2013). CevapTV.com de GDO video yayını.
AR-GE Birimleri
Moleküler Patoloji Laboratuvar Fen Fakültesi G Blok 111 no’lu oda
Öğretim Üyeleri
Prof.Dr. Gülruh Albayrak
Öğretim Üyesi Dr. Terje Marken Steinum
AR-GE Personeli
Öğretim Görevlisi Dr. Elif Çepni Yüzbaşıoğlu
Araş. Gör. Gülin İnci Varol
Bölüm/Fakülte/Üniversite İçi İşbirlikleri
Su Bilimleri Fakültesi, Su Ürünleri Yetiştiriciliği ve Hastalıkları Bölümü, Su Ürünleri Hastalıkları Anabilim Dalı
Ulusal İşbirlikleri
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü
İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Biyoloji ve Genetik Anabilim Dalı
On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bitki Koruma Bölümü
Uluslararası İşbirlikleri
Turku Üniversitesi, Biyokimya ve Gıda Kimyası Bölümü (Finlandiya)
Isfahan Teknoloji Üniversitesi, Ziraat Fakültesi (İran)
Punjab Üniversitesi (Pakistan)
Çalışma Ekibi
Uzman Aylin Gazdağlı (Doktora Öğrencisi)
Uzman Tuğba Teker (Doktora Öğrencisi)
Uzman Mebruke Saba Akpir Ulusoy (Doktora Öğrencisi)
Uzman Inji Shikhaliyeva (Doktora Öğrencisi)
Büşra Nur Çetin (Yüksek Lisans Öğrencisi)
Mehmet Arslan (Yüksek Lisans Öğrencisi)
Çağatay Yetim (Yüksek Lisans Öğrencisi)
Özlem Sefer (Yüksek Lisans Öğrencisi)
Serhat Yağmur Ofluoğlu (Yüksek Lisans Öğrencisi)
Syeda Anum Khalid (Değişim Öğrencisi)
Araştırma Alanları
Araştırma alanı 1 (Moleküler Mikoloji)
- Bitki patojeni mantarlarda genotipleme, kemotipleme, sekonder metabolit üretimi, doğal bitkisel yağların antifungal etkilerinin araştırılması, mikrobiyal transformasyon ve gen susturma çalışmaları
Araştırma alanı 2 (Moleküler Bakteriyoloji)
- Balıklarda hastalık etmeni olan bakterilerin virulans mekanizmalarının karakterizasyonuna yönelik çalışmalar
- İnsanlarda hastalıktan sorumlu olan bakterilerin virulansının inhibisyonuna yönelik araştırmalar
Araştırma alanı 3 (Moleküler Biyoloji)
- Mikotoksinlerin kök hücreler üzerindeki etkilerinin araştırılması
Uygulanan Teknikler
Temel moleküler biyoloji ve temel mikrobiyoloji teknikleri; rekombinant DNA teknolojisi, polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ve gerçek zamanlı PZR ile çoğaltım, katyonik polimer aracılı ve vektör aracılı quelling, jel elektroforezi, MİC ve MBK belirlenmesi, antibiyogram (disk difüzyon aracılı), API aracılı biyokimyasal tanı, canlılık testleri vb.
Laboratuvar Altyapısı
Sınıf II biyogüvenlik kabini
Sıcaklık ve ışık kontrollü büyütme kabini
PZR cihazı
Çalkamalı inkübatör
Masaüstü santrifüj
Jel elektroforez sistemleri
Su banyosu
Işık mikroskobu
Floresan mikroskobu (Ortak kullanım)
Gerçek zamanlı PZR cihazı (Ortak kullanım)
Elektroporasyon cihazı (Ortak kullanım)
Jel görüntüleme sistemi (Ortak kullanım)
İnkübatör (Ortak kullanım)
Soğutmalı santrifüj (Ortak kullanım)
Çeker ocak (Ortak kullanım)
Spektrofotometre (Ortak kullanım)
Ultrasonikatör (Ortak kullanım)
Araştırma Projelerinden Örnekler
- Fusarium Türlerinin Genotiplendirilmesinde Kullanılabilecek Yeni Genik Mikrosatellit Markırlarının Geliştirilmesine Yönelik Çalışmalar (İ.Ü. BAP- 2014 tamamlandı)
- Fusarium graminearum İzolatlarının CAPS Markırlarıyla Genotiplendirmesi (İ.Ü. BAP- 2014)
- Fusarium Türlerinde Trikotesen Üretiminin Durdurulması (İ.Ü. BAP- 2014)
- Fusarium graminearum izolatlarının mitokondriyal DNA varyasyon analizi (İ.Ü. BAP- 2015)
- Fusarium culmorum İzolatlarının CAPS Markırlarıyla Genotiplendirmesi (İ.Ü. BAP- 2016)
- Fusarium graminearum’da Retrotranspozon temelli moleküler markır taraması (İ.Ü. BAP- 2016)
- Mikotoksin Üretme Potansiyelinin Fusarium Türlerinde PZR Analizi ile Belirlenmesi (İ.Ü. BAP- 2017)
- Fusarium graminearum ve Fusarium culmorum izolatlarının ISSR markır temelli genetik tiplendirmesi (İ.Ü. BAP- 2017)
- Fusarium Türlerinde Miselyum Renklenmesinin Moleküler Analizi (TÜBİTAK 3001- 2018)
- Nikita ve Sukkula Retrotranspozonlarının Fusarium Türlerinde İncelenmesi (İ.Ü. BAP- 2017 devam ediyor)
- Lactococcus garvieae’de virulans genlerinin moleküler karakterizasyonu” (İ.Ü. BAP- 2017)
- T. maritimum izolatlarının Filogenetik ve Enzimatik Özelliklerinin Araştırılması (İ.Ü. BAP- 2016 devam ediyor)
- Marmara Denizinde Yaşayan Bazı Oktakoral Türlerinin Bakteriyal Mikrobiyotasının Belirlenmesi (TÜBİTAK- 2017 devam ediyor).
Güncel Yüksek Lisans ve Doktora Tez Başlıklarından Örnekler
Yüksek Lisans Tez Başlıkları
- Lactococcus garvieae'de Virulans Genlerinin Moleküler Karakterizasyonu
- 3ADON Kemotipindeki Fusarium İzolatlarının Hedefli Genotip Analizi
Doktora Tez Başlığı
- Fusarium Türlerinde Miselyum Renklenmesinin Moleküler Analizi
Mikotoksinlerin Mezenkimal Kök Hücrelerinin Sağkalımı ve Bölünmesi Üzerindeki Etkilerinin Transkriptomik Düzeyde Taranması
Yayınlardan Örnekler
Yörük E., Albayrak G., “siRNA quelling of tri4 and tri5 genes related to deoxynivalenol synthesis in Fusarium graminearum and F. culmorum”, Journal of Environmental Biology, http://doi.org/10.22438/jeb/, basımda, 2019
Teker T., Albayrak G., Akayli T., Urku C., “Detection of Haemolysin Genes as Genetic Determinants of Virulence in Lactococcus garvieae”, Turk. J. Fish.& Aquat. Sci. http://doi.org/10.4194/1303-2712-v19_7_09, 19(7), basımda, 2019
Gazdağlı A., Sefer Ö., Yörük E., Varol G.İ., Teker T., Albayrak G., “Investigation of Camphor Effects on Fusarium graminearum and F. culmorum at Different Molecular Levels”, Pathogens, 7, 90: 1-11, 2018
Yörük E.,Gazdağlı A., ALBAYRAK G., “Effects of Growth Conditions on tri4 Gene Expression in Fusarium culmorum”, Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University, 34 (2): 91-97, 2017
Albayrak G., Yörük E., Gazdağlı A., Sharifnabi B., "Genetic Diversity Among Fusarium graminearum And F. culmorum Isolates Based on ISSR Markers", Archives of Biological Sciences, vol.68, pp.333-343, 2016
Yörük E., Albayrak G., "Geneticin (G418) resistance and electroporation-mediated transformation of Fusarium graminearum and F. culmorum", BIOTECHNOLOGY & BIOTECHNOLOGICAL EQUIPMENT, vol.29, pp.268-273, 2015
Yörük, E., Karlik, E., Gazdagli, A., Kayis, M., Kaya, F., & Albayrak, G. “PKS13, FG08079. 1 and PKS10 gene expression analysis in Fusarium graminearum and Fusarium culmorum by real time PCR.”, Iranian Journal of Biotechnology, 13(2), 53-57, 2015
Yörük E., Gazdağlı A., Albayrak G., "Class B Trichothecene Chemotyping In Fusarium Species By PCR Assay", GENETIKA-BELGRADE, vol.46, pp.661-669, 2014
Albayrak G., Yörük E., "Genetic Characterization of Fusarium graminearum and F. culmorum Isolates From Turkey By Using Random-Amplified Polymorphic DNA", Genetıcs And Molecular Research, no.2, pp.1360-1372, 2013
Yörük, E., and Albayrak, G., Chemotyping of Fusarium graminearum and F. culmorum isolates from Turkey by PCR assay. Mycopathologia, 173(1), 53-61, 2012
Olsen AB, Gulla S., Steinum TM, Colquhoun DJ, Nilsen HK and Duchaud E. (2017) Multilocus sequence analysis reveals extensive genetic variety within Tenacibaculum spp. associated with ulcers in sea-farmed fish in Norway. Veterinary Microbiology; Volume 205, pp. 39-45.
Steinum TM, Karataş S, Tandstad Martinussen N, Meirelles PM, Thompson FL and Colquhoun DJ (2016) Multi-Locus Sequence Analysis of the close relatives Vibrio anguillarum and Vibrio ordalii Appl. Environ. Microbiol. 82(18) pp. 5496-5504.
Turgay E, Steinum TM, Gul AG and Karatas S (2015) An outbreak of scuticociliatosis in cultured common dentex (Dentex dentex) in Turkey. Bull. Eur. Ass. Fish Pathol., 35(3) pp. 104-109.
Mitchell SO, Steinum TM, Toenshoff ER, Kvellestad A, Falk K, Horn M and Colquhoun DJ (2013) ‘Candidatus Branchiomonas cysticola’ is a common agent of epitheliocysts in seawater farmed Atlantic salmon (Salmo salar) in Norway and Ireland. Dis Aquat Organ. 103(1): pp. 35-43.
Hizmetler
Patojen bakteri tür tanısı, 2018
Çalışmalara Ait Görsel Örnekleri
Şekil Fusarium graminearum ve F. culmorum izolatlarının in vitro üretimi
Şekil F. graminearum türüne ait misel, spor ve protoplast yapıları
Şekil Fusarium izolatlarının alem düzeyindeki tanıları
Şekil Fusarium izolatlarında RAPD yöntemi ile genotiplendirme
Şekil Fusarium izolatlarında PZR temelli
Şekil Bakteriyel tanı
Şekil Lactococcus garvieae'de antibiyotik duyarlılığının belirlenmesi
Şekil Pseudomonos aeruginosa’nın UV ışık altında biyofloresansı